Bu proje ile yaşlılar için yapay zeka destekli iletişim ve bilişsel fonksiyon izleme sistemi geliştirilecek

Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Geriatri Bilim Dalı öğretim üyesi Doç. Dr. Aslı Kılavuz’un yürütücülüğünü yaptığı “Pilot Proje iShe: Yaşlılar İçin Yapay Zeka Destekli İletişim ve Bilişsel Fonksiyon İzleme Sistemi” başlıklı proje, TÜBİTAK 1002 A Hızlı Destek Programı kapsamında desteklenmeye uygun bulundu.

Proje yürütücüsü Doç. Dr. Aslı Kılavuz’u ve ekibini makamında ağırlayan Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak, “Tam akredite, sağlık temalı araştırma üniversitemiz bilim insanları,  sağlık alanında yenilikçi ve özgün projeler üretmeye devam ediyor.  Doç. Dr. Aslı Kılavuz ve ekibi tarafından akıllı telefonlar aracılığıyla yalnız yaşayan yaşlılar için yapay zeka destekli iletişim ve bilişsel fonksiyon izleme sistemi prototipi oluşturulacak. Proje ekibini tebrik ediyor, başarılarının devamını diliyorum” dedi.

Projenin içeriği ile ilgili bilgi veren Doç. Dr. Aslı Kılavuz, “Son yıllarda toplumda sayısı giderek artan yalnız yaşayan yaşlı bireylerin çeşitli nedenlerle sosyal etkileşimlerinin azalması depresyon, anksiyete ve diğer mental sağlık sorunlarının yanı sıra, fiziksel sağlık üzerinde de olumsuz etkilere yol açmaktadır. Bu nedenle yaşlı bireylerin sosyal izolasyonunu azaltmaya yönelik yenilikçi teknolojik çözümlere ihtiyaç duyulmaktadır. İlerleyen yaşla birlikte bilişsel bozuklukların görülme sıklığı da artış göstermektedir. Bilişsel bozuklukların tanısı açısından önemli olan nöropsikolojik testlerin bilgisayar-tablet aracılığıyla ya da mobil teknolojilerle dijital olarak uygulanması, testlerin daha geniş kesimlere uygulanabilirliğini ve standardizasyonunu sağlamaktadır. Bu dijital yöntemler bilişsel bozukluk gösteren bireylerin saptanması ve gerekli yönlendirmelerin yapılması için kullanılabilir. Yapay zeka ve dijital sağlık izleme sistemleri, sağlık hizmetlerinin kalitesini ve erişimini artırmaktadır. Çalışmalarda dijital uygulamaların yaşlı bireylerin bilişsel ve psikolojik sonuçları üzerinde olumlu etkiler yaratabileceği ve sağlık sistemlerinde maliyet tasarrufu sağlayabileceği gösterilmiştir.” diye konuştu. 

   “Yaşlıların yaşam kalitesini ve psikolojik refahını artırmayı hedefliyoruz”

Yaşlı bireylerin teknoloji kullanımında yaşadığı zorluklar, onların dijital çözümlerden tam anlamıyla faydalanamamasına yol açtığını vurgulayan Doç. Dr. Aslı Kılavuz, “Bu nedenle Proje iShe, android özellikli bir cep telefonuna yüklenecek basit ve anlaşılır, ekonomik bir yapay zeka uygulaması ile, yaşlı bireylerin teknolojiyi etkin bir şekilde kullanabilmelerini sağlamayı ve bu sayede yaşam kalitesini ve psikolojik refahını artırmayı hedeflemektedir. Aynı zamanda yaşlı bireylerin bilişsel sağlık durumunu izleyerek, Alzheimer ve demans gibi hastalıkların erken belirtilerini tespit etmeyi ve zamanında müdahale etmeyi amaçlamaktadır. Bu projeye Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları Anabilim Dalı  Geriatri Polikliniğine başvuracak 10 yaşlı birey dahil edilecektir. Katılımcılara çeşitli ölçekler uygulanacak ve her gün günde 2 kez yaklaşık yarım saat yapay zeka ile sohbet etmeleri önerilecektir. Projenin sonucunda akıllı telefonlar aracılığıyla yalnız yaşayan yaşlı bireyler için yapay zeka destekli iletişim ve bilişsel fonksiyon izleme sistemi prototipi oluşturulacaktır.

Multidisipliner proje ekibi

Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Geriatri Bilim Dalı öğretim üyesi Doç. Dr. Aslı Kılavuz’un yürütücülüğünü yaptığı projede; İstanbul Aydın Üniversitesinden Dr. Öğr. Üyesi Özgür Akşan, Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yaşlı Sağlığı Doktora Programı Öğrencisi Uzm. Dr. Feryal Akşan, Ege Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Fakültesi öğretim üyesi  Doç. Dr. Şebnem Bora, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı  Geriatri Bilim Dalı Araştırma Görevlisi Uzm. Dr. Pınar Sırmatel Bücük araştırmacı olarak görev alıyor.