Danimarka'ya kaçırılmıştı: 60 yıl sonra Türkiye'ye iade edildi

Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın yoğun diplomatik ve bilimsel çalışmaları sonucu, Burdur Boubon Antik Kenti kökenli Septimius Severus heykel başı, Danimarka'nın NY Carlsberg Glyptotek Müzesi tarafından Türkiye'ye iade ediliyor.

Bakanlıktan yapılan açıklamaya göre, yaklaşık 60 yıl aradan sonra ait olduğu topraklara dönen Septimius Severus heykel başı eser, Anadolu'nun kadim kültürel mirasının korunmasında önemli bir başarı olarak öne çıkıyor. 

Burdur'da yer alan Boubon Antik Kenti, Roma İmparatorluğu döneminin görkemli yapılarından izler taşıyan önemli bir merkez olarak biliniyor. 

Milattan sonra 193-211 yılları arasında hüküm süren Roma İmparatoru Septimius Severus'a ait bronz heykel başı, 1960'lı yıllarda Boubon Antik Kenti'nde gerçekleştirilen yasa dışı kazılar sırasında yurt dışına çıkarıldı. 

1970'de sanat simsarı Robert Hecht Jr. tarafından Danimarka'daki Glyptotek Müzesi'ne satılan eser, 1979'da müzede bulunan gövdesiyle birleştirildi. 

Türk bilim insanı Prof. Dr. Jale İnan'ın 1970'li yıllarda yaptığı araştırmalar ve yayımladığı bilimsel çalışmalar, eserin kökeninin belirlenmesinde ve iadesinde temel bir kaynak oluşturdu. 

Heykel başı, Roma sanatının detaylara verdiği önemi ve dönemin liderlik sembollerini yansıtan nadir eserlerden biri olarak kabul ediliyor. 

ABD'den daha önce getirilen eserler 

Burdur Boubon Antik Kenti'nden kaçırılan eserlerin yalnızca Avrupa değil, ABD'ye gönderildiği de biliniyor. 

Kültür ve Turizm Bakanlığı, Manhattan Bölge Savcılığı ile yaptığı işbirliğiyle, geçen yıllarda Boubon kökenli Lucius Verus, Septimius Severus, Genç İmparator ve Giyimli Kadın heykellerinin yanı sıra İmparator Caracalla'ya atfedilen iki büst ve dönemin önemli şahsiyetlerine ait beş baş ile bir bronz kadın büstünün ABD'den Türkiye'ye iadesini sağlamıştı. 

Danimarka'dan gelen son iade, Boubon Antik Kenti'nin kültürel zenginliklerinin bütünlüğünü sağlama adına bir başka önemli adım olarak değerlendiriliyor. 

Diplomatik ve etik çözümler 

Septimius Severus heykel başının iade süreci, Kopenhag Türkiye Büyükelçiliği ve Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın sunduğu belgeler ve bilimsel kanıtlar doğrultusunda, Glyptotek Müzesi'nin etik değerlere dayalı kararıyla sonuçlandı. 

Müze Müdürü Gertrud Hvidberg-Hansen, "Kaçak kazılarla elde edilen bu eserin ait olduğu topraklara dönmesi, müzecilik ilkeleri ve etik değerler açısından önemli bir adımdır" ifadelerini kullandı. 

Ayrıca, Boubon kökenli eserlerle Pisidia Bölgesi'ne ait düver pişmiş toprak levhalarının iadesine de karar verildi. 1960'lı yıllarda yapılan kaçak kazılarla yurt dışına çıkarılan bu levhaların, bölgenin kültürel mirası açısından kritik bir öneme sahip olduğu biliniyor. 

Boubon'un zenginlikleri yeniden gün yüzünde 

Boubon Antik Kenti'nden yaklaşık 60 yıl önce kaçırılan Septimius Severus heykel başı, kısa süre içinde Türkiye'de sergilenmeye başlanacak. 

2024 yılı içerisinde Türkiye'ye iadesi sağlanan eser sayısı bu heykel başı ile birlikte 94'e ulaşırken, 2018-2024 yılları arasında toplam 7 bin 898 eser ve 2002-2024 yılları arasında ise toplam 12 bin 213 eser yurt dışından ülkeye kazandırıldı. 

Sözcü